Jeśli szukasz wydajnego i ekonomicznego sposobu ogrzewania domu, rozwiązaniem może być pompa ciepła. Pompy ciepła stają się coraz bardziej popularne ze względu na ich efektywność energetyczną, wszechstronność i niskie koszty eksploatacji. Rosnąca popularność tych urządzeń i powoduje, że wiele osób ma problem z wyborem odpowiedniego modelu pompy i jego dostosowaniem do swoich potrzeb. Z poniższego artykułu dowiesz się, jakie typy pomp ciepła są oferowane na rynku i jakimi kryteriami powinieneś się kierować podczas podejmowania wyboru.
Co to jest pompa ciepła?
Pompy ciepła korzystają podczas swojej pracy z zasady termodynamiki, która pozwala na przenoszenie energii cieplnej z dolnego do górnego źródła ciepła. Energia może być pobierana z powietrza lub gruntu, a następnie wykorzystana do ogrzewania budynku. W pierwszej kolejności ciepło jest absorbowane przez czynnik chłodniczy, który łączy jednostkę zewnętrzną z wewnętrznym agregatem. Potem czynnik ulega skompresowaniu, a dzięki podniesieniu ciśnienia, jego temperatura zwiększa się do takiego poziomu, który pozwala na ogrzanie wody w instalacji hydraulicznej.
Podczas analizy tego jak działa pompa ciepła, należy pamiętać, że jest ona zasilana energią elektryczną. Poziom zużycia prądu w całym procesie wymiany energii, będzie stanowić o kosztach eksploatacji urządzenia. Oczywiście im niższa konsumpcja, tym oszczędniejsze źródło ciepła, a jego instalacja zwróci się szybciej. Poziom zużycia energii elektrycznej zależy nie tylko od mocy zainstalowanej pompy ciepła, ale również od standardu energetycznego budynku, a nawet jego lokalizacji geograficznej i usytuowania wobec stron świata. Domy budowane wg najnowszych standardów, posiadających wysokiej jakości izolację termiczną, są nieporównywalnie mniej energochłonne, niż domy wznoszone np. w latach osiemdziesiątych, kiedy dostęp do materiałów budowlanych był utrudniony.
Rodzaje dostępnych urządzeń
Pompa ciepła typu powietrze woda
Pompy ciepła typu powietrze woda są jednym z najczęściej spotykanych rodzajów urządzeń w tym segmencie. Urządzenia są łatwe w instalacji – wybierając pompę typu monoblok, prace montażowe możesz potencjalnie przeprowadzić nawet bez pomocy fachowca. W tym przypadku wszystkie podzespoły są zintegrowane w ramach zewnętrznego agregatu i nie zachodzi potrzeba budowy połączenia chłodniczego, przeprowadzania próby szczelności i wypełniania go tzw. F-gazem. W przypadku gdy zdecydujesz się na model split, zbudowanie układu będziesz musiał powierzyć osobie ze stosownymi uprawnieniami i doświadczeniem.
Urządzenia typu powietrze woda mogą być stosunkowo łatwo zintegrowane nawet z istniejącą instalacją hydrauliczną. Należy pamiętać, że działają one najlepiej w połączeniu z systemem ogrzewania płaszczyznowego. Woda w układzie nie musi być wtedy podgrzewania do bardzo wysokich temperatur. Funkcja grzania jest zwykle realizowana już po podniesieniu temperatury do poziomu ok. 35℃. Rzadkością nie są pompy ciepła typu powietrze woda, które potrafią pracować ze sprawnością energetyczną na poziomie 450 – 500%. Dla porównania: sprawność przeciętnego kotła zasilanego paliwem stałym (drewnem lub węglem) nie przekracza zwykle 80%.
Pompa ciepła typu powietrze powietrze
Pompy ciepła powietrze powietrze są przeznaczone do ogrzewania lub chłodzenia domu poprzez wtłaczanie ciepłego lub zimnego powietrza do jego wnętrza. Urządzenia wyglądają identycznie, jak standardowa klimatyzacja. Różnią się od niej w zasadzie tylko tym, że ich tryb pracy jest zoptymalizowany pod funkcję grzewczą. Za rozprowadzenie powietrza po poszczególnych pomieszczeniach mogą odpowiadać pojedyncze jednostki wewnętrzne lub system centralny. W drugim z wymienionych przypadków, powietrze jest dystrybuowane przy pomocy kanałów, przypominających system wentylacyjny. Jest wygodne rozwiązanie, ale wymaga ingerencji w strukturę ścian, dlatego może nie być dobrym rozwiązaniem w przypadku budynków zamieszkałych.
Decydując się na pompę ciepła powietrze powietrze, należy pamiętać, że je będziesz mógł podgrzewać za jej pomocą wody użytkowej. Do tego celu będziesz musiał wykorzystać inne źródło ciepła, np. grzałkę elektryczną lub ogrzewacz przepływowy.
Pompa ciepła typu solanka woda
Pompy ciepła mogą korzystać też z energii geotermalnej. Są one zwykle dużo droższe w instalacji ze względu na konieczność przygotowania bardzo głębokich odwiertów na potrzeby sond gruntowych. Sondy są wypełniane niezamarzającym płynem – solanką (starszych urządzeniach) lub glikolem (w przypadku nowszych modeli). Przyjmuje się, że koszt 1 metra bieżącego odwiertu gruntowego może kosztować od 150 nawet do 200 zł. Suma długości odwiertów na potrzeby dostarczenia energii do ogrzania średniej wielkości domu może przekraczać 200 metrów.
Wysoki koszt urządzenia i usługi montażowej zapewnia jednak wysoką sprawność energetyczną w trakcie całego sezonu. Temperatura gruntu na dużej głębokości pozostaje wszak niemal stała niezależnie od pory roku.
Kryteria wyboru pompy ciepła
Klimat
Typ pompy ciepła, który wybierzesz, będzie zależał od klimatu i temperatur panujących z okolicy, w której mieszkasz. Jeżeli Twój dom położony jest w chłodniejszym regionie, możesz potrzebować pompy ciepła o większej wydajności grzewczej. Ze względu na to, że sprawność energetyczna powietrznych pomp ciepła spada wraz ze spadkiem temperatury na zewnątrz
lepszym wyborem może się w tym przypadku okazać urządzenie korzystające z wymiennika gruntowego. Dzięki temu nie będziesz musiał się obawiać wzrostu opłat eksploatacyjnych, gdy pompa ciepła przestanie pracować w standardowym trybie i zacznie korzystać ze zwykłej grzałki elektrycznej.
Zapotrzebowanie na ciepło
Pamiętaj, że zapotrzebowanie dot. mocy urządzenia należy określać nie na podstawie samego metrażu budynku, ale przede wszystkim na podstawie wskaźnika Ep, wymienionego w charakterystyce energetycznej. Pompa ciepła do domu 150m2 może mieć skrajnie różne zapotrzebowanie na moc w zależności od standardu energetycznego budynku. W przypadku gdy dom jest starannie ocieplony, wystarczające może okazać się urządzenie o mocy 6 – 7 kW. Starszy budynek o tym samym metrażu ze słabszą izolacją może już wymagać nawet 9 – 10 kW mocy.
Pamiętaj, że niepoprawny dobór mocy pompy ciepła w stosunku do zapotrzebowania energetycznego może być zgubny w skutkach. Zbyt słabe urządzenie nie pozwoli na odpowiednie ogrzanie budynku, przez co przyczyni się do dyskomfortu termicznego dla mieszkańców. Dobór zbyt dużej mocy może spowodować zaś przyspieszenie zużycia kluczowych elementów urządzenia.
Budżet
Pompy ciepła mogą być drogie w instalacji, dlatego przy podejmowaniu decyzji ważne jest, aby wziąć pod uwagę koszty początkowe i obliczyć choć przybliżony czas zwrotu inwestycji. Należy pamiętać, że wybór pompy ciepła (zarówno samego typu jak i producenta) tylko w oparciu o cenę to nie do końca dobry pomysł. Najtańsze urządzenia nieznanych producentów nie gwarantują wysokiej sprawności energetycznej, a wszelkie awarie i serwisy mogą być utrudnione ze względu na słaby dostęp do części zamiennych.
Jeżeli Twój budżet jest ograniczony, sprawdź dostępne programy dofinansowań. „Czyste Powietrze”, czyli program organizowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pozwala na uzyskanie wsparcia nawet na poziomie 136 tys. złotych. Oczywiście taka kwota jest możliwa do uzyskania tylko przez osoby o najniższych zarobkach, które nie miałyby szans na realizację inwestycji bez pomocy finansowej ze strony funduszu. Nawet skromniejsza kwota dofinansowania pozwoli Ci jednak na zmniejszenie udziału własnych środków i zaoszczędzenie na koszcie początkowym.
Materiał promocyjny
Zobacz także:
- Jak dobrać moc pompy ciepła do powierzchni domu?
- Ile prądu zużyje pompa ciepła – błyskawiczne sprawdzenie zapotrzebowania
- Od czego zależy koszt pompy ciepła?
- Ile prądu rocznie zużywa pompa ciepła: koszty eksploatacji i oszczędności
- Co to są i jak działają pompy ciepła
